Słownik terminów

droga walki, droga jaką podąża ćwiczący sztuki wojenne; poprzez trening zmienia, udoskonala, wzbogaca, wywiera wpływ na swoje życie

Budoka

bushido

dosłownie droga wojownika, w dużym skrócie - kodeks spisany i pokazujący jak powinien postępować samuraj

dojo     

sala treningowa, miejsce ćwiczeń; dla ćwiczących sztuki walki miejsce szczególne, miejsce w którym spędza się czas na ciężkiej pracy, gdzie „wykuwa” się swoje ciało, przezwycięża zmęczenie, kształtuje charakter i w którym podąża się swoją „drogą”- do; miejsce darzone szacunkiem, przez osoby trenujące w nim; przed każdym wejściem i wyjściem ćwiczący wykonują ukłon - rei w kierunku dojo 

gaku

świadectwo, certyfikat, dyplom

gi

ubiór trenującego sztuki walki (karategi, judogi)

trenujący, ćwiczący

Hanshi

Honorowy tytuł przyznawany starszym mistrzom z wysokim stopniem (8 dan)

Hanshi dai

lider danego stylu, następca po założycielu

Heian

(shodan, nidan, sandan, yodan, godan) kata uczniowskie, szkoleniowe Shotokanu, uporządkowane przez Gichina Funakoshi; Heian, wcześniej Pin-an, kata Itosu; także stara nazwa ówczesnej stolicy (dzisiaj Kioto)

Hombu dojo (honbu)              

centralne dojo danej szkoły, główne miejsce szkolenia; (Hombu) główne miejsce kierowania firmą, organizacją, wojskiem (sztab)

hyaku

liczebnik sto-100, lub szybki

ippon

(jeden) jeden cały punkt, za technikę bardzo czystą, która w realnej walce (nie sportowej), mogłaby się okazać techniką decydującą, ostateczną, kończącą pojedynek

Kancho

właściciel dojo, będący liderem nauczanej w nim sztuki walki; określenie to jest połączeniem znaczeń: Kan-(budynek)  oraz cho-(lider,przywódca)

karate  

kara (puste, nagie, bez broni) - te (ręce) sztuka walki pustymi rękoma - bez używania broni, stworzona przez Okinawańczyków; Nazwa karate została zatwierdzona dopiero w 1936 roku, wcześniej używane to: tote lub Okinawa-te

karate-do                

"Do" to „droga” jaką podąża każdy człowiek na przestrzeni lat; jest odbiciem naszego życia, tym jakimi jesteśmy, symbolizuje przemiany występujące w nas samych, nasze rozwijanie się i doskonalenie; „Do” w sztukach walki, to długotrwały proces, w czasie którego praktykujący, poprzez ciężki trening ma wpływ na swój rozwój fizyczny i psychiczny; końcówkę „do” dodaje się do nazwy sztuki jaką się trenuje, jeżeli uprawianie jej zajmuje nam długi okres czasu, albo pochłania nasze całe życie i kształtuje nas samych, np. karate-do

kata

(walka z „cieniem”) forma, zbiór technik łączonych w serie, imitujące walkę z niewidzialnym przeciwnikiem; techniki w kata łączą się w logiczną całość

kiai

okrzyk towarzyszący wykonywanej technice; technika z kiai posiada ogromną energię, pomaga w jej skupieniu; mięśnie u człowieka wykonującego kiai dodatkowo się spinają, co jest pomocne w uzyskaniu potrzebnej największej siły; sam okrzyk może złamać ducha przeciwnika, wystraszyć go czy na moment zdekoncentrować

kihon

wykonywanie podstawowych technik, pojedynczych lub w kombinacjach; powtarzane setki razy są zapamiętywane, przyczyniają się do „wykuwania” ciała ćwiczącego, przez coraz mocniejsze i szybsze wykonywanie ich; ćwicząc w taki sposób dochodzi się do automatyki ruchu, technika jest wykonywana odruchowo bez zastanawiania co się zrobi; kihon jest ćwiczony zarówno przez osoby początkujące jak i zaawansowane w treningu

kihon kumite

najprostsza, podstawowa forma kumite; umowna walka z partnerem, gdzie określone są wszystkie wykonywane ruchy, bloki i ataki

kohai

młodsza osoba, nie zaawansowana w treningu

kumite

walka, sparing; skrzyżowanie, zmieszanie rąk

podobnie jak "do" -  droga życia

Nippon

nazwa Japonii, kraj wschodzącego słońca

oss

słowo o wielu znaczeniach, używane jako pozdrowienie przez współćwiczących, jako słowo potwierdzające czy wzmacniające; używane przy potwierdzeniu komendy trenera, a także podczas wykonywania wielkiego, skrajnego wysiłku, czy przy reakcji na bolesna kontuzję; może być używane jako dzień dobry lub cześć; stosowane głównie w japońskich odmianach karate (nie - okinawskich)

Rei

ukłon w sztukach walki, wykonywany przez lekkie zgięcie w biodrach; stojąc przed inna osobą i wykonując ukłon nie spuszcza się z niej wzroku; ukłon wykonywany w Japonii także poza dojo np. podczas rozmów w firmach z przełożonym

Reigi

zasady zachowania, postępowania w dojo

Sempai

określenie używane wśród młodych uczniów/adeptów do starszego kolegi z wyższym stopniem zaawansowania; zwrot grzecznościowy

Sensei

zwrot używany przez ćwiczących sztuki walki do prowadzącego zajęcia w dojo posiadającego czarny pas lub do innych „czarnych pasów”; naprawdę jednak Sensei, to termin grzecznościowy używany względem osoby starszej, z większym doświadczeniem, dłużej trenującej; stosuje się go także poza dojo zwracając się do nauczyciela, profesora

Shibu dojo

jedno z wielu dojo danej szkoły

Shihan

tytuł określający instruktora stojącego na czele organizacji; używany w dokumentach formalnych; zwracając się bezpośrednio do takiej osoby mówimy Sensei

shiken

egzamin, sprawdzian

Shotokan

shoto - powiew sosnowego lasu/sosnowa fala (pseudonim literacki Gichina Funakoshiego),  kan (budynek/światynia); Shotokan, budynek w którym mieściło się dojo i mieszkanie (1938-45) mistrza Funakoshiego; od nazwy budynku, karate, które tam ćwiczono nazwano shotokanem; obecnie jeden z najbardziej popularnych na świecie styli karate

Taikyoku

 Taikyoku - nazwa kata, używana przez część ćwiczących karate shotokan; Taikyoku uczą się osoby rozpoczynające przygodę z karate, zanim przejdą do nauki kata Heian; wypracowane zostało przez Yoshitakę Funakoshiego i Genshina Hironishiego; niektórzy z shotokanu twierdzą, że to raczej proste podstawowe metody treningu, i nie przywiązują do nich zbyt wielkiej wagi; jako ciekawostkę można dodać, że Taikyoku nie było praktykowane na wszystkich Uniwersytetach w Japonii, gdzie nauczano karate Shotokan; wyjątkiem był tylko Uniwersytet Waseda; podobnie jak z Taikyoku było z Ten-no-kata, kolejną formą wypracowaną przez Yoshitakę i Genshina; Gichin Funakoshi nigdy ich nie nauczał, ani nie praktykował